Media społecznościowe już jakiś czas temu przestały być miejscem, w którym wyłącznie umieszczamy relacje z wakacji czy szukamy starych znajomych. W chwili obecnej, jest to przestrzeń działania niejednej firmy. A skoro w mediach społecznościowych działają firmy, to również dotyczą ich zmiany w prawie. Zmiany, które mocno dotykają legalną sprzedaż w tych kanałach. 

Podział na tych, którzy działają w social mediach i poza nimi, nie ma znaczenia. Myślenie, że tych pierwszych zmiany nie dotyczą, jest absolutnie błędne. Media społecznościowe to nie nasze prywatne podwórko. Tam jesteśmy tylko gośćmi, którzy powinni szanować nie tylko reguły samego Facebooka czy innych portali społecznościowych, ale także przepisy prawa powszechnie obowiązującego. To wszystko po to, aby móc sprzedawać legalnie również w social mediach.

Co więc zmieni się dla sprzedawców działających na Facebooku? Na jakie aspekty trzeba zwrócić uwagę? Jakie nowe obowiązki czekają na osoby działające i budujące swój biznes w social mediach? Jak powinna wyglądać legalna sprzedaż w mediach społecznościowych w 2021 roku? O tym wszystkim przeczytasz właśnie w tym artykule.

Zmiany w prawie konsumenckim 2021 

Od 1 czerwca 2020 r. miały wejść w życie zmiany polegające m.in. na dodaniu nowego artykułu (38a) do Ustawy o prawach konsumenta. Z powodu zawirowań związanych z pandemią koronawirusa, stanie się to jednak od stycznia 2021 r.  

Zmiana dokona się więc, w sferze praw konsumenta i … przedsiębiorców. Poprzez wprowadzone zmiany powstanie nowy podmiot, który zostanie objęty ochroną konsumencką. Mowa o przedsiębiorcy prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, który dokonuje zakupów niezwiązanych ze swoją działalnością zawodową. Nazwałam go KPPK – Klient Przedsiębiorca Na Prawach Konsumenta.

Co to oznacza dla sprzedawców online? Jakich zmian muszą dokonać?

Biorąc pod uwagę fakt, że na Facebooku czy Instagramie można sprzedawać na różne sposoby, zmiany te dotyczą także każdej firmy, czy osoby, która to robi. 

Kogo dotyczą zmiany związane z legalną sprzedażą w 2021?

• Właścicieli fanpage’y i profili biznesowych w mediach społecznościowych. 
  
• Osoby, które sprzedają poprzez Messenger lub/i wiadomości prywatne do osób obserwujących. 
  
• Tych, którzy sprzedają poprzez sklep na Facebooku czy Instagramie.
  
• Wszystkich, którzy sprzedają swoje usługi i produkty, nie tylko przez media społecznościowe. 

Właśnie te osoby, które wymieniłam wyżej, będą musiały wziąć pod uwagę fakt, że wśród kupujących nie będzie już podziału na dwie kategorie: konsumentów i przedsiębiorców, ale dojdzie wspomniana wyżej trzecia kategoria – KPPK. 

W związku z tym, zmianie będą musiały ulec regulaminy sklepów internetowych. I nie będzie to drobna zmiana. Wymusi ona zmianę formularzy, czy procedur związanych z reklamacjami i zwrotami. 

Jakie będą nowe kategorie kupujących?

Od stycznia 2021 roku, w sprzedaży online będą trzy rodzaje klientów:

• Konsument – osoba fizyczna, dokonująca czynności prawnej z przedsiębiorcą, np. zakup produktu w sklepie internetowym.
• Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, dokonująca zakupu, niezwiązanego z jej działalnością zawodową (KPPK), ale ciągle w ramach jej działalności gospodarczej (tzw. zakup „na firmę”).
• Przedsiębiorca – osoba fizyczna lub prawna, prowadząca działalność gospodarczą i kupująca „na firmę”.

Co należy zrobić? 

Począwszy od definicji a skończywszy na postanowieniach końcowych, będzie należało krok po kroku przejrzeć i dostosować swój regulamin do nowych zmian.
Najważniejsze z nich dotyczą:

• Reklamacji i rękojmi
• Prawa do zwrotu towarów bez podania przyczyny, czyli odstąpienia od umowy.
• Zakazu stosowania klauzul niedozwolonych także w stosunku do przedsiębiorców

Więcej na temat legalnych działań w Internecie przeczytasz w darmowym PDF: Audyt prawny strony WWW i biznesu online.

Jak sprzedawać i reklamować się legalnie na Facebooku po zmianach w prawie 2021? 

Sposoby na docieranie do nowych klientów poprzez media społecznościowe w 2021 roku, nie zmienią się zasadniczo i nadal będzie można to robić m.in. poprzez: 

• Reklamę,
• Zapis na newsletter,
• Messenger,
• Konkursy.

Wymieniłam jedne z najważniejszych i najpotężniejszych sposobów na sprzedaż. Tym, dzięki którym można poszerzyć swoje zasięgi i w skuteczny sposób pokazać się nowym osobom, czyli potencjalnym klientom. 

To teraz czas na to, aby wskazać, jakie obowiązki prawne są związane z tymi metodami. Bo każda z tych metod jest związana m.in. z pozyskiwaniem, zbieraniem i przetwarzaniem danych osobowych. Nie ma co już udawać, że RODO Cię nie dotyczy. Dotyczy każdego, nawet a może zwłaszcza, w social mediach, które muszą być “legalne” jak każde inne Twoje miejsce w sieci.

Polityka prywatności – ważny element w sprzedaży online

Polityka prywatności jest nieodłączną częścią sprzedaży, bo użytkownik i potencjalny klient powinni mieć z nią do czynienia już od pierwszego styku z Twoją firmą, czy marką. 

Jeśli nie masz strony internetowej, dzieje się to właśnie poprzez social media. Tam także należy umieścić politykę prywatności w odpowiednim miejscu (np. na Twoim fanpage czy w grupie prywatnej). Rola polityki prywatności na Twojej stronie to przede wszystkim zebranie w jednym miejscu wszystkich informacji związanych z przetwarzaniem danych osobowych użytkowników Twojej strony. Pokazuje m.in.:

• po co są zbierane te dane,
• w jakim celu,
• jak długo są przechowywane.

Skoro jest skierowana do każdego użytkownika strony, polityka powinna być napisana prosto i przejrzyście. Bez zbędnych skomplikowanych sformułowań. Taka zasada przyświeca również RODO – każdy ma wiedzieć, co się dzieje z jego danymi i nie zastanawiać się, co autor miał na myśli.

Oprócz napisania polityki prywatności, musisz także zadbać o kwestie związane ze sprzedażą. Potrzebny Ci będzie dokument, w którym znajdą się wszystkie niezbędne dla klienta informacje, związane z jego prawami jako konsumenta czy KPPK.

Co polityka prywatności ma wspólnego ze zmianami i sprzedażą w social mediach?

W lipcu 2020 roku doszło do wydania ciekawego wyroku przez TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej). W dużym skrócie, wynikało z niego, że Tarcza Prywatności nie jest już skuteczną i legalną podstawą przesyłania danych osobowych do państw trzecich, np. USA. 

Spowodowało to konieczność modyfikacji czy aktualizacji w zakresie polityki prywatności i procesów związanych z ochroną danych osobowych.  Szczególnie, jeśli korzystałeś z narzędzi z USA (a kto tego nie robi?). 

Na co jeszcze należy zwrócić uwagę w zakresie ochrony danych użytkowników?

• Sprawdzić, z jakich narzędzi korzystasz
• Czy podmioty, które te narzędzia oferują wysyłają dane do USA
• Co znajduje się w ich polityce prywatności?
• Czy masz z nimi podpisane umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych?

Na jakiej podstawie prawnej możesz nadal przekazywać do nich dane.

Więcej na temat legalnych działań na Facebooku znajdziesz: #Legalnie Na Facebooku

Regulamin sprzedaży 

Uwaga! To, że sprzedajesz w mediach społecznościowych nie zwalnia Cię z obowiązku posiadania regulaminu sprzedaży! Zapamiętaj tę zasadę!

Regulamin sprzedaży to podstawowy dokument, o który powinien zadbać każdy sprzedawca. Niezależnie gdzie oferuje swoje produkty czy usługi. Regulamin sprzedaży w swoich postanowieniach powinien zawierać m.in.:

• informacje o opcjach dotyczących wysyłki towaru,
• informacje dotyczące metod płatności,
• postanowienia związane ze zwrotami zakupionych produktów,
• postanowienia dotyczące reklamacji,
• informacje związane z produktami, jakie oferujesz.

Sprzedając, zawsze  potrzebujesz regulaminu. Bo niby w jaki inny sposób, poinformujesz swoich klientów np. o prawie do zwrotu towaru? Bez podania tych  informacji, możesz narazić się nie tylko na konsekwencje prawne, ale i straty finansowe czy wizerunkowe.

Legalny konkurs – jako reklama na Facebooku 

Konkurs na Facebooku to jeden z kluczowych sposobów na dotarcie do większej ilości klientów, a tym samym zwiększenie sprzedaży. Wydaje się, że zorganizowanie konkursu to żadna filozofia, jednak okazuje się, że większość konkursów organizowanych na Facebooku, jest całkowicie niezgodna z przepisami i… regulaminem Facebooka!

Czego wymaga Facebook, gdy organizujesz u niego konkurs?

W pierwszej kolejności, zwróć uwagę na to, czego wymaga regulamin Facebooka w zakresie organizacji konkursów:

• podkreślenia, iż Facebook jest całkowicie zwolniony z odpowiedzialności za jego organizację i przeprowadzenie,
• przeprowadzenia konkursu w sposób zgodny z obowiązującymi aktualnie przepisami prawa, a więc zawierającego regulamin i odpowiednie postanowienia związane z prawami autorskimi czy rozliczeniem konkursu,
• pilnowania, żeby konkurs nie był przeprowadzany za pośrednictwem prywatnych osi czasu uczestników.

Bez ich uwzględnienia, nie ma mowy o w pełni legalnym konkursie. A to tylko niektóre elementy, istotne z punktu widzenia regulaminów portali społecznościowych, typu Facebook czy Instagram. 
Na swój konkurs powinieneś również spojrzeć przez pryzmat przepisów prawa. 

Organizując konkurs musisz pamiętać o:

• zasadach związanych z losowaniem zwycięzcy – a te podlegają pod przepisy związane z loterią – zgodnie z ustawą o grach hazardowych, aby przeprowadzić loterię, należy uzyskać pozwolenie dyrektora izby administracji skarbowej, na którego obszarze (właściwości miejscowej) jest urządzana i prowadzona loteria. Brak takiej zgody wiąże się z karami finansowymi. Do tego dochodzi dołączenie naprawdę obszernego wniosku oraz opłacenie go. 
• RODO –Musisz poinformować uczestników konkursu o przetwarzaniu ich danych osobowych, załączając odpowiednią klauzulę informacyjną ze wskazanymi podstawami prawnymi i celami przetwarzania, a także pozostałymi elementami wskazanymi w art. 13 RODO,
• podatkach –Obowiązek odprowadzenia podatku spoczywa na organizatorze konkursu. Oczywiście są wyjątki i progi dochodowe zwalniające z tego obowiązku, ale raczej rzadko znajdą zastosowane w przypadku konkursów organizowanych w Internecie,
• przyrzeczeniu publicznym –  Jeżeli publicznie zapewniasz nagrodę w swoim konkursie, musisz dotrzymać słowa. W przeciwnym razie, łamiesz przepisy kodeksu cywilnego i możesz się narazić na żądanie wydania nagrody,
• prawach autorskich – w konkursie, w którym jako organizator wybierasz pracę wykonaną przez uczestnika Twojego konkursu, musisz pamiętać o kwestiach związanych z prawami autorskimi, m.in. o: zgodzie uczestnika na rozpowszechnienie jego pracy konkursowej czy też jego deklaracji, że pracę konkursową wykonał samodzielnie i tym samym nie narusza praw osób trzecich. 

Elementów związanych z marketingiem poprzez konkursy, jak również ze sprzedażą online jest wiele. Wszystkie należy dokładnie przeanalizować przed wystartowaniem ze swoją kampanią promocyjną. 

Więcej na temat legalnych konkursów znajdziesz: Pakiet #Legalny Konkurs

Młody przedsiębiorca a prawo do popełniania błędów

Na sam koniec, w związku ze zmianami 2021 roku, chcę Ci jeszcze wspomnieć o totalnej nowości w Polsce. To prawo do popełniania błędów dla młodych przedsiębiorców. Dotyczy więc także tych, którzy zaczną swoją przygodę ze sprzedażą w social mediach. A może przede wszystkim tych. 

W tym roku do Ustawy Prawy przedsiębiorców, został dopisany nowy przepis:

Art. 21a. 1. Jeżeli przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej narusza przepisy prawa związane z wykonywaną działalnością gospodarczą w okresie 12 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 36 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia, a właściwy organ wszczyna w związku z tym naruszeniem postępowanie:
1. mandatowe albo
2. w sprawie nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej
– przed nałożeniem na przedsiębiorcę grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożeniem na niego lub wymierzeniem mu administracyjnej kary pieniężnej organ ten wzywa, w drodze postanowienia, przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa oraz skutków tych naruszeń, jeżeli skutki takie wystąpiły, w wyznaczonym przez siebie terminie.
3. Jeżeli przedsiębiorca usunie stwierdzone naruszenia przepisów prawa oraz skutki tych naruszeń, jeżeli skutki takie wystąpiły, w wyznaczonym terminie, o którym mowa w ust. 1 lub 2:
1) właściwy organ, w drodze decyzji, odstępuje od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu
albo
2) przedsiębiorca nie podlega karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, stanowiące stwierdzone naruszenie przepisów prawa.

Jak łatwo się domyśleć, przepis ten wprowadził prawo do popełnienia błędu dla przedsiębiorców, którzy dopiero startują w biznesie. Pozwala to, na uniknięcie obciążeń finansowych już w pierwszych miesiącach prowadzenia firmy, kiedy to błędy często są po prostu niezamierzone.

Jednakże są także wyjątki od tego przepisu. Ulgowo nie zostanie potraktowany przedsiębiorca, w sytuacji kiedy:

• naruszył przepisy prawa w przeszłości,
• naruszenie przepisów prawa jest rażące,
• nie jest możliwe usunięcie naruszeń przepisów prawa,
• gdy naruszenia wywołały nieodwracalne skutki,
• gdy konieczność nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenia lub wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej wynika z ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej, 
• naruszenie przepisów prawa polega na wykonywaniu działalności gospodarczej pomimo braku uzyskania wymaganych prawem koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej lub na działaniu bez uzyskania wcześniejszej zgody, zezwolenia lub pozwolenia właściwego organu na to działanie, jeżeli przepisy przewidują obowiązek ich uzyskania, lub na działaniu niezgodnym z taką zgodą, zezwoleniem lub pozwoleniem, 
• przepisy odrębne przewidują nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenie lub wymierzenie administracyjnej kary pieniężnej za niewykonanie zaleceń pokontrolnych.

Taki przepis wydaje się dużym plusem dla osób startujących ze swoim biznesem. Jak będzie interpretowany w praktyce przez urzędników kontrolujących firmy? Tego nie wie nikt…

Co się stanie, jeśli nie dostosujesz się do zmian?

Brak dostosowania się do zmian związanych z legalną sprzedażą w social mediach, począwszy od stycznia 2021 roku, może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje. 

Twój regulamin będzie zawierać klauzule niedozwolone, czyli takie zapisy, które są niekorzystne dla kupującego. To może zaszkodzić również Tobie – tracisz wiarygodność, profesjonalizm i klientów. 

Od stycznia klientem na prawach konsumenta będzie także KPPK. Należy to uwzględnić w swoim regulaminie sprzedaży i procedurach. Bo jeżeli odmówisz prawa do zwrotu przedsiębiorcy prowadzącemu jednoosobową działalność, to narażasz się z miejsca na batalię. Ta może skończyć się w UOKIK i w sądzie.

Wiem, że to brzmi jak czarny scenariusz, ale zawsze wizja przykrych konsekwencji, motywuje do zmian. A KPPK są przedsiębiorcami. Jeśli będzie im zależeć na pozytywnym rozpatrzeniu ich reklamacji (bo np. kupią drogi produkt) to będą walczyć o swoje prawa i znajdą na to zasoby.

Dlatego warto zadbać o dostosowanie swoich biznesów do zmian, już teraz, kiedy jeszcze nie jest na to za późno. Po to, aby zająć się tym co najlepiej potrafisz, czyli zarabianiem pieniędzy 😊

Wszystkiego Legalnego!

Ilona Przetacznik
Radca prawny